Godina je 1806. Vožd Karađorđe stoji na čelu vojske. Hrabri junaci kreću u boj i, po prvi put, oslobađaju Beograd od Turaka. Zborno mesto vojske Crnog Đorđa tako prvo dobi naziv Voždovo predgrađe, da bi kasnije bilo prozvano Voždovac.

Nakon II svetskog rata, teritorija današnjeg Voždovca je nazivana VI rejon, da bi 1956. godine, spajanjem Lekinog brda i Voždovca, nastala opština Voždovac koja je svoj današnji teritorijalni oblik dobila 1960. nakon pripajanja Ripnja, a poslednje izgrađeno naselje u ovoj opštini je “Stepa Stepanović” i završeno je 2012. godine. 

Milenijumska istorija

Na teritoriji opštine Voždovac postoji više značajnih arheoloških lokaliteta, od onih iz perioda praistorije i antike, do nalazišta iz srednjeg veka. Dva lokaliteta su čak proglašena za arheološka nalazišta od značaja za Republiku Srbiju – lokaliteti Čaršija (u Ripnju) i Usek (na Banjici) iz praistorijskog perioda, a zanimljiv je i lokalitet Svinjci u Belom potoku gde se nalaze rudarska okna iz antičkog perioda.

Voždovačka opština izrodila je i brojne istorijske ličnosti među kojima su:

  • Vojvoda Stepa Stepanović, 12. marta 1856. rođen je u selu Kumodraž. Čuveni je učesnik narodno-oslobodilačkih ratova u periodu 1876. – 1918, a njegova rodna kuća danas je kulturno dobro.
  • Vasilije Vasa Čarapić, poznat i kao Zmaj od Avale, bio je jedan od najvećih junaka u ustanku protiv dahija. Poginuo je 1806. u borbi za oslobođenje Beograda.
  • Milunka Savić rođena je u Koprivnici kod Raške 24. juna 1890. Učestvovala je u borbama, pored ostalih kod Skadra i u Bregalničkoj bici 1913.
  • Mihajlo Nenadović, artiljerijski brigalni general,je rođen u selu Zuce 20.8.1876.
  • Đorđe Popović bio je diviziski general rođen u Kumodražu 1883.
  • Milan Milićević rođen je u Ripnju 1831. a umro 1908. Bio je poznati srpski književnik.

Brzi rast

Sredinom 19. veka trgovac Nikola Stefanović podigao je mahanu u blizini današnje Autokomande i tu nasta naselje logično nazvano “Kod Stefanovića mehane”.

Već krajem 19. veka Stefanovićevo imanje otkupilo je Ministarstvo vojske. Umesto mehane podignuti su objekti za smeštaj topova pa je narod ovaj prostor počeo da označava kao – Topovske šupe, što se i zadržalo sve dok topove nisu zamenili automobili.

Voždovčani 1912. godine dobijaju električnu energiju i vodovod, a 1926. od Slavije ka Voždovcu krenuo je tramvaj.

Zanimljivo je da se naselje vrlo brzo uvećavalo. Tako je 1896. registrovane su samo 42 voždovačke kuće, a pred Prvi svetski rat ovde je već živelo oko 600 ljudi u 95 domova.

U vreme kada je građen Avalski put, 1927. godine, između današnjeg Bulevara oslobođenja i Bulevara vojvode Stepe, uz kredite Hipotekarne banke, počela je planska izgradnja Činovničke kolonije, a južnije od nje nastalo je i Predgrađe kraljice Marije. U periodu između dva svetska rata, nikla su i voždovačka naselja Pašino brdo, Dušanovac i Marinkova bara.

Banjički logor

Voždovačko naselje Banjica bilo je mesto na kome je nemačka vojska podigla ozloglašeni koncentracioni logor koji je služio za skupljanje i egzekuciju zarobljenika. Objekat je bio podeljen na dva dela – jedan pod kontrolom Specijalne policije, i drugi koji je držao Gestapo.

Kroz ovaj logor prošlo je najmanje 23.697 osoba, od kojih je nekoliko hiljada streljano u Jajincima. Tačan broj žrtava nikada neće biti utvrđen jer je 1943. uništena većina logorske dokumentacije.

Inače u Jajincima je streljano skoro 80.000 ljudi različitih nacionalnosti, a najviše Srba. Sve egzekucije obavljao je nemački 64. policijski bataljon, po pravilu, u rano jutro.

U Jajincima žrtvama je podignut spomenik sa belim golubom kao simbolom mira, na vrhu. Podignut je na mestu gde je bila iskopana najveća grobna raka na strelištu.

Opština Voždovac u brojkama

 

  • Broj stanovnika: 158.213
  • Kretanje broja stanovnika po godinama:
    1971. – 134.206
    1981. – 159.364
    1991. – 161.376
    2002. – 151.768
    2011 – 158.213
  • Etnička struktura:
    Srbi – 92,66%
    Romi – 0,74%
    Jugosloveni – 0,43%
    Hrvati – 0,39%
  • Površina: 148km2
  • Broj naselja: 34

 

Slava opštine: Sveti Andrej

Dan opštine: 13. decembar