U delu grada koji niče (kao) iz vode februara 2022. otkrivena je tabla sa imenom koje zvuči malo neobično vožd Đorđe, ali ne Petrović već Stratimirović. Ko je bio ovaj drugi, manje poznati vožd i zašto je zaslužio mesto među svetskim liderima i drugim značajnim ličnostima Srbije. 

Husar sa pedigreom

Đorđe Stratimirović rođen je 1822. godine  u Novom Sadu 1822, kao izdanak ugledne kuće Stratimirovića. Njegov otac, Vasilije bio je veleposednik u mestu Kulpin nadomak Bačkog Petrovca, a majka Julijana ćerka novosadskog političara i narodnog tribuna Jovana Petrovića. Prva slova naučio je u roditeljskoj kući, a jedan od vaspitača bio je i začetnik srpskog romana i jedan od najčitanijih pisaca svog vremena, Milovan Vidaković. Posle gimnazije put ga vodi u Titel gde službuje u kadetskom korpusu. Vojni poziv oblikuje na inženjerskoj vojnoj akademiji u Beču. Kao husarski potporučnik službuje u Italiji, ali samo dve godine kasnije, 1843. godine, napušta vojni poziv odlazi kod roditelja u Kulpin.

Razlog ovog naglog prekida karijere bila je vatrena ljubav sa uglednom Marijom Zakinom Bajševskom. Ova ljubav nije bila po volji Marijinih roditelja, koji su se protivili braku. U zaletu romantike, mladi par beži od kuće i sklapa brak. Zbog čina, praktično otmice, Stratimirović je bio prinuđen da napusti službu.

Borac za prava Srba u Ugarskoj

Mirni život na porodičnom posedu kao da nije zadovoljavao apetite mladog veleposednika. U godinama kada je čitava Evropa ponovo gorela revolucionarnim plamenom, njegova reputacija velikog patriote i borca za prava Srba u Ugarskoj munjevito raste.  

U godini Mađarske revolucije, 1948. godine bio je jedan od glasova koji su se digli protiv bečkog dvora. Kako su Mađari tražili autonomiju i poštovanje kulturne različitosti, tako su i Srbi u Vojvodini i današnjim delovima Mađarske odlučno nastupali tražeći svoja prava. Bio je jedano od onih koji se usprotivio Lajošu Košutu, insistirajući na zaustavljanju mađarizacije Srba. Suvremeni su tvrdili da je sudar čuvenog Košuta i mladog Stratimirovića bio takav da su odlučili da sledeći put svoja neslaganja reše mačem.

U samoj današnjoj Vojvodini sve jači su glasovi koji traže upotrebu srpskog jezika, nasuprot Pešte koja je na teritoriji severno od Save i Dunava priznavala samo jedan jezik – mađarski i jednu naciju – mađarsku. Srbi odgovaraju sve jačim protivljenjem, a na dvor dolazi glas da sve više govore o srpskom kraljevstvu koje bi zauzimalo delove Bosne i Vojvodine. Odgovor carskog dvora bio je brutalan – ako Srbi žele da budu Srbi, neka pređu preko reke u Srbiju.

Ovakav stav Austrije biće okidač za sukobe koji će potresti Vojvodinu i mladog Stratimirovića postaviti u sam centar dešavanja.

 

 Nastaviće se...