Foto: Freepik
Kako je pozorište „Beograd“ dospelo do engleskog gradića Koventrija? (2. deo)
Dok je bratstvo sećalo na zlo pretrpljeno tih prvih godina rata, engleski i jugoslovenski grad su ovu vezu negovali i narednih godina. Kada se prvi put ukazala prilika za to, Beograd nije štedeo ni na istinskoj bratskoj podršci. Koventri je to i te kako umeo da ceni, te je Beogradu u to ime ustupio sopstveni delić.
Gest dostojan bratske ljubavi
Godine 1957, nekadašnji industrijski lider na Ostrvu još uvek se obnavljao i dizao iz pepela. Gradska uprava Koventrija odlučila je tada da se na mestu razorenih stambenih blokova – a tada pustog dela grada – podigne nov, moderan teatar.
U ambasadi Velike Britanije sedeo je tih godina i Jugosloven Ivo Vejvoda. Na njegovu inicijativu, a ne bi li se pomogla izgradnja pozorišne dvorane, iz Beograda je u Koventri otpremljena konstrukcija od najkvalitetnijeg drveta.
Time je sala teatra u bratskom gradu dobila i vrhunsku akustiku. Ostrvljani su zgradu pozorišta podigli 1958. godine, kada je Beograd od Koventrija dobio i posebnu zahvalnicu. Odluka tamošnje samouprave bila je jednoglasna: pozorište je ponelo ime „Belgrade theatre“.
Legende koje su „poletele“ sa beogradskih dasaka
Dok je za prestonicu Jugoslavije ovo bio laskavi gest, dotle je pozorište „Beograd“ ostalo i jedino profesionalno pozorište u Koventriju. Svečano otvaranje je te 1958. godine nosilo i simboliku obnove nakon rata. U narednim decenijama, sa pozorišnih dasaka darovanih iz Beograda su se među zvezde vinule i neke od najpoznatijih engleskih glumačkih legendi, a sa njih je u međuvremenu „poleteo“ i kultni cirkus Monti Pajtona.
Legendarni Pajtonovci upravo su pod ovim teatarskim krovom, još početkom ’70-ih godina prošlog veka, prvi put nasmejali britansku publiku. Deceniju pre toga, na istom mestu je profesionalnu karijeru započeo i Ijan Mekelen, koga je ceo svet kasnije upamtio kao Gandalfa. A nakon što je u pozorištu „Beograd“ upoznao svoju suprugu, lepe uspomene na njega nosi i Dejvid Suše, čuveni Poaro.
Pola veka otkako je izgrađen, „Belgrade theatre“ je dobio i novo, obnovljeno ruho. O njemu se pročuo glas kao o najvećem britanskom teatru sa sopstvenom produkcijom, a u Velikoj Britaniji se smatra i jednim od najznačajnijih kulturnih centara. Ipak, daske koje život znače, a koje su 1957. godine prispele kao dar od Beograda, i danas se nalaze na pozornici i zidovima dvorane.
(Još jedan) komadić Beograda među Ostrvljanima
Dok je Beogradu kao pobratimu Koventrija laskalo što je u njemu dobio svoj kutak, engleski gradić se u međuvremenu nije zadržao samo na tome. Kada je pala odluka lokalnih otaca da se pozorište renovira, u novo ruho je presvučen i ceo stambeni kompleks.
113 miliona funti kasnije, u okolini pozorišta „Beograd“ uređen je istoimeni kvart – „Belgrade square“. Englezi su ga zamislili kao moderni „grad u gradu“, gde su stare kuće odmenili restorani, moderni stanovi i hoteli. Na istom mestu je ostao jedino znameniti teatar, u koji se rado vraćaju i legende koje su ovde prvi put zaigrale pred publikom.
Januara 2021. godine, omiljeni britanski ekscentrici su u pozorištu „Beograd“ obeležili pola veka „Letećeg cirkusa“. Iste godine je Koventri poneo i titulu britanskog Grada kulture, a za predvodnika ovog projekta je odabran sada već kultni „beogradski“ teatar.
Za razliku od Koventrija, u Beogradu ne postoji ni ulica koja je ponela ime po njegovom engleskom pobratimu. U međuvremenu, prestonica je od te 1953. godine dobila još 22 grada-blizanca. Svaki od njih nalazi se u Evropi, ali samo u Koventriju, kao uspomena na godine stradanja i dugu bratsku vezu, već više od pola veka postoji ceo kvart nazvan po Beogradu.