Tamo, s one strane Dunava koja već uveliko pripada Vojvodini, u naselju Krnjača, nalazi se nevelika ulica neobičnog naziva – Meda Pucića. Mada ime sugeriše da je u pitanju neki lik iz stripa ili crtaća, istina je, zapravo, mnogo zanimljivija.

Medo Pucić bio je jedan od poslednjih pravih dubrovačkih trubadura, čovek koji je u potrazi za slobodom i širenjem slovenstva proveo čitav svoj vek. I ne samo to…

"O lijepa, o draga, o slatka slobodo" 

Gotovo dva veka posle Gundulićeve „Himne slobodi“ i 13 godina posle pada Dubrovačke republike, 1821. godine, u uglednoj vlastelinskoj porodici Pucić, rođen je dečak Orsat, koji će kroz život koračati pod imenom Medo.Porodica Pucić bila je jedna od porodica Srba katolika, koji su poreklo vodili iz Hercegovine, a titulu kneza dobili još u 17. veku iz ruku Leopolda I, svetog rimskog cara. Upravo je ovakvo poreklo predstavljalo je talas na kome će mladi Medo broditi kroz život i životne oluje.  

Kao i njegov stariji brat Niko, kasnije ugledni političar, osnovnu školu završio je u rodnom Dubrovniku, dok je licej pohađao u Veneciji. Ovo će biti samo početak brojnih putovanja koje će u narednim decenijama mladić preduzeti. Venecija neće biti samo točka na njegovoj životopisnoj mapi, već i trenutak u kome se zarazio virusom panslovenstva. Izvor je bio Jan Kolar, slovački pisac, sveštenik, arheolog i ideolog ujedinjenja svih Slovena. Na mladog Pucića su ove ideje ostavile dubok trag, posebno što je i sam gajio žal za srušenom republikom i izgubljenom slobodom.

Studije nastavlja u Padovi i Beču, gde studira prava, ali i produbljuje svoje odnose sa Kolarom i Šafarikom. Tih godina po prvi put za sebe javno govori da je Srbin, do tada epitet koji je se mogao čuti samo u privatnim odajama. Ipak, mesto ga ne drži. Putuje ponovo po Italiji, neko vreme živi u Parmi i Luki, istovremeno skupljajući i proučavajući dokaze o srpskom prisustvu na teritoriji Dalmacije.

Vesnik oslobođenja

Ideja da su svi oni koji govore štokavskim dijalektom zapravo srpskog porekla, bila je okosnica panslovenske ideje. Dokaz za to objedinjuje u svom kapitalnom delu „Spomenici Srpski“ koje 1858. godine objavljuje u Beogradu. Ovo je, zapravo, skup dokumenata koje je zapisao pisar Rusko Hristoforović pri Srpskoj kancelariji u Dubrovniku. Ova kancelarija bila je zadužena za održavanje prepiske između Dubrovačke republike i krajeva, pre svega srpskih zemalja u unutrašnjosti, u kojima je ćirilica bila zvanično pismo, a srpski zvanični jezik.

U rodnom Dubrovniku, pak, postaje jedan od vođa pokreta za ujedinjenje svih slovenskih naroda u Austrougarskom carstvu u jedinstvenu državu. San o Jugoslaviji, ipak, neće dosanjati.

Mada je bio narodni tribun, bio je i nadareni pesnik koji piše na italijanskom, ali i na jeziku koji je bio spoj srpskog i hrvatskog. Piše tako „Talijanke“, „Pjesme“, „Karađurđevku“, ali i „Cvijetu“. Kroz sve njih provejava ista ona želja za slobodom koja ga je tokom života gonila na putovanja i borbu za oslobođenje Slovena. Piše prvo romantičarskim, a zatim sve više narodnim stilom. Prevodi dela sa italijanskog, ali i sa srpskohravatskog na italijanski. U tim delima potpisuje se italijanskom varijantom svog imena - Orsatto Pozza.

Zanimljivo je da je Medo, pored politike i pesništva, ostavio i dubok trag na prvog srpskog kralja posle Kosova, Milana Obrenovića, čiji je vaspitač u Beogradu bio između 1868. godine i Milanovog punoletstva, 1872. godine.

Posle ove avanture, vraća se u rodni Dubrovnik, gde se i dalje bori za slobodu, piše pesme, eseje i proglase.

Umro je 1882. godine u 61. godini. Nikada se nije ženio i nije imao dece. Vila Pucića, koju je 1760. godine sagradio Matej Pucić nalazi se tačno pored ulaza u grada – Vrata u Pile. Pored toga, u njegovom rodnom gradu danas postoji Šetalište Nika i Meda Pucića.