Među svima onima koji su dolazili sa strane kako bi svoj dom pronašli u Beogradu, ističe se vojnik koji je tokom svoje duge i uspešne karijere spajao nespojivo. Kao mladić ratovao je za Nemce, a u zrelom dobu protiv njih. Mada nije poneo titulu vojvode, Pavle Jurišić Šturm smatra se jednim od najznačajnijih srpskih vojskovođa u istoriji.

Stranac sa srpskim srcem

O poreklu Pavla Jurišića Šturma još i danas se vode rasprave. Zvanično, poreklom je Lužički Srbin, rođen pod imenom Paul Šturm davne 1848. godine u Bistrici, kod Gerlica u Šleziji. Njegov otac, Oton bio je upravnik lovišta cara Vilhelma I, dok je majka Hermina bila domaćica. Zajedno sa bratom Evgenijem, školovao se za oficira. Visoke škole završio je Vroclavu i Ratnoj akademiji u Nansiju u Francuskoj. U prvi ratni pohod pošao je sad tek 22 godine, kao vodnik pruske vojske u Francusko-pruskom ratu. Ovo neće biti prvi put da se bori za i protiv istih snaga. Naime, 40 godina kasnije, kao general jedne druge vojske, ratovaće rame uz rame sa Francuzima protiv kojih je kao mladić ratovao.

Svi ratovi Paula Šturma

Umesto daljeg napredovanja u rodnoj vojsci, sudbina je za Paula imala sasvim drugačije planove. Po izbijanju Srpsko-turskog rata 1876. godine dolazi u Beograd, gde prvobitno predaje na Vojnoj akademiji. Sa njim kao dobrovoljac dolazi i njegov brat Evgenije.

Kao oficir prekaljen u ratu, dobija komandu nad Šabačko-Posavnsko-Tamnavskim bataljonom 2. klase. Za izvanredno zalaganje i uspeh na bojištu oko Drine, dobija Takovski krst, prvi srpski orden, i biva unapređen u kapetana. U narednom, Drugom srpsko-turskom ratu prelazi na bojište oko Bele Palanke učestvuje u oslobođenju Pirota.

Po završetku ratova, braća Šturm odlučuju da ostanu trajno u Srbiji. Menjaju prezime iz Šturm u srpskije Jurišić, koje je I samo odjek njihovog nemačke varijante (nemačko Sturm znači juriš). Odluci doprinosi I činjenica da ubrzo posle prijema u stalnu službu vojske Kneževine Srbije, Paul upoznaje Savku, ćerku Stevana Piroćanca, s kojom ubrzo stupa u brak. Tom prilikom Paul postaje Pavle, a kao krsnu slavu uzima Svetog Savu. Nažalost, ovaj brak potrajaće samo tri godine, pošto Slavka ubrzo poboljava i umire od tuberkuloze. Oženiće se još jednom, nekoliko godina kasnije, Jelenom Milovanović, ćerkom bogatog vlasnika rudnika iz Novog Sada. Ni iz jednog braka nije imao naslednika.

U narednim decenijama, Pavle Jurišić polako napreduje kroz ešalone srpske vojske. Tokom zlosrećnog Srpsko-bugarskog rata 1885. godine komanduje 6. aktivnim pukom Drinske divizije i učestvuje u borbama u Bugarskoj i oko Pirota koji je deset godina ranije oslobodio.

Posle duge i uspešne karijere, po prvi put je penzionisan 1900. godine sa mesta komandanta Drinske divizijske oblasti. Njegova penzija trajala je ni nepunih godinu dana, pošto je već naredne godine vraćen u aktivnu službu i raspoređen na mesto izvanrednog komesara na srpsko-turskoj granici.

Mada već u ozbiljnim godinama, sa smenom dinastija, dobija još jednu zanimljivu ulogu.

Nastavak:

Pavle Jurišić Šturm - Stranac koji je srce dao za Srbiju (2. deo)