Savski venac je ime dobio kao simbol svog položaja unutar samog Beograda - u obliku venca, prostire obalom Save. Ova opština jedna je od najstarijih i najmanjih, i zapravo predstavlja simbol, srce i dušu samog Beograda, kako zbog izuzetno bogatog kulturnog i istorijskog nasleđa, tako i zbog činjenice da se na njenoj teritoriji nalazi porodilište u kome je rođena većina Beograđana.
Inače, opština je formirana 1957. godine i to spajanjem opština Topčidersko brdo i Zapadni Vračar.
Na opštini Savski venac smešteno je 81 kulturno dobro, Vlada Republike Srbije, Beli dvor, veliki broj ministarstava, državne institucije, mostovi preko reke Save, Klinički centar Srbije, Vojno-medicinska akademija, najprometnije ulice, ali i stanice međugradskog i međudržavnog prevoza i sam Beogradski sajam. Tako je Savski venac zapravo prvo lice prestonice sa kojima se pridošli sreću, a neselja poput Savamale, koja je imala prve rezidencijalne objekte, zapravo naselje kojim ljudi moraju proći pri dolasku u Beograd, ma gde se uputili.
Razvijanju Savskog venca značajno je doprineo knez Miloš Obrenović. Naime, nakon što je grad izašao iz zidina Kalemegdana, krenulo je spuštanje Beograda na reke. Širenje je krenulo u dva pravca – uz Savu (Savamala) i Dunav (Dorćol). U 19. veku knez Miloš je podigao sebi kuću na Topčideru, tada dalekom naselju. Posledica je bila jasna, grad će se razvijati u tom pravcu. Tako je upravo tim putem prošla prva tramvajska linije, a danas su na Topčideru grupisane i brojne ambasade.
Beograd u malom
Savski venac je mesto na kome se mnogo šta dogodilo ili pojavilo po prvi put u Beogradu. Tu su nastale prve kafane, bolnice, prodavnice, pijace, prvo pozorište, ministarstvo, fudbalski klub… Na ovoj opštini nalazila su se i dva najveće fudbalska kluba do II svetskog rata – Jugoslavija i BSK, koje su, na istom mestu nasledili Crvena Zvezda i Partizan.
Drugim rečima, Savski venac sa svojim Zelenim vencem, Slavijom, Mostarom, Autokomandom, bio je i ostao Beograd u malom.
Ova opština je dom i najvažnijih kulturnih institucija, a Studentski kulturni centar, Jugoslovensko dramsko pozorište, samo su neke od njih.
Zapravo, da bi se shvatio duh Savskog venca, potrebno je razumeti da su njegovi sastavni delovi međusobno veoma različiti. Od Savamale, danas centra kulturnih zbivanja i noćnih izlazaka, preko Dedinja kao diplomatskog centra i elitnog naselja, do šume na Topčiderskom brdu, osam muzeja u središtu opštine i Beogradom na vodi koji je u izgradnji. Savski venac je opština u kojoj ima mesta za sve.
Savski venac u brojkama
- Broj stanovnika: 39.122
- Kretanje broja stanovnika po godinama:
1971. – 63.531
1981. – 53.374
1991. – 47.682
2002. – 42.505
2011. – 39.122 - Etnička struktura:
Srbi – 88,8%
Jugosloveni – 1,01%
Crnogorci – 0,94% - Površina: 15,8 km2
- Broj naselja: 16
Slava opštine: Sveti Stefan, Despot srpski
Dan opštine: 1. avgust