Foto: Skyscrapecity/N.Kovačević
Hotel "Prag" - Art deko u srcu Abadžijske čaršije
Ukoliko prolazeći Beogradom obratite pažnju na okolne i dobro poznate zgrade, primetićete da se značajan broj beogradskih hotela nalazi na ćošku, odnosno, bolje rečeno na raskrsnici užurbanih ulica. I upravo na jednom takvom ćošku, ulica Balkanske i Kraljice Natalije, već devedeset godina nalazi se zdanje nazvano po glavom gradu Češke - Hotel "Prag".
Izgradnja hotela "Prag"
Hotel "Prag" izgrađen je 1929. godine i sve do 1948. godine nalazio se u vlasništvu porodice uglednog beogradskog advokata Radomira Rade Milaćevića. Uvidevši povoljnu poslovnu priliku u vreme kada se Beograd ubrzano širio i postajao turistički centar, Milaćević je odlučio da na mestu trošne kafane u nekadašnjoj Abadžijskoj čaršiji podigne moderni hotela. Ipak, iako imućan i ugledan advokat, nije imao dovoljno sredstava za ostvarenje svoje zamisli, te se obratio finansijerima, Južnosrbijancima Nićiforu Dejanoviću i Joksimu Bogdanovića.
Hotel "Prag" građen je od maja do novembra 1929. godine, a za izradu projekta angažovan je arhitekta Đura Borošić. Otvoren je na godišnjicu ujedinjenja Kraljevine SHS, 1. decembra 1929. godine. Zgrada hotela sagrađena je na veoma malom prostoru, zbog nezgodnog ugla pod kojim se seku najpoznatija beogradska uzbrdica i centralna ulica Abadžijske čaršije. Ovakav položaj zahtevao je i određena kreativna rešenja, te je umesto očekivano ugla na spoju dve ulice, fasada zasečena kako bi se dobila centralna, ugaona fasada i dve bočne.
Hotel je građen u stilu modernizma sa ukrasnim art deko detaljima na fasadi. U pitanju su reljefi u visini drugog sprata na bočnim stranama hotela sa prikazom muškarca i žene sa detetom. Na ugaonoj fasadi kao svojevrsni ukras korišćeni su balkoni, koji se razlikuju na svakom od spratova. Zanimljivo je da je Borošićev projekat hotela "Prag" izlagan na izložbama arhitekture u Jugoslaviji i Pragu kao istaknuti primer art dekoa u Beogradu.
Sobe sa pogledom na Srem
U oglasima koji su izlazili u to vreme, ističe se da hotel pored tople i hladne vode, blizine centra i Železničke stanice, nudi i sobe sa panoramskim pogledom na Topčider, novobeogradsku (sremsku) stranu i ušće. I ovaj atraktivni pogled bio je posledica položaja hotela i veličine placa na kome je građen. Smešten na nizbrdici, hotel je pored prizemlja imao još i četiri sprata na kojima su sve sobe bile okrenute ka ulici. Kako bi se što više iskoristio prostor, sobe su bile prilično male i jednokrevetne. Prema prvobitnom projektu, hotel je imao 30 soba, od kojih nijedna nije imala kupatilo, već su koristili gosti po jedno koje se nalazilo na svakom spratu.
Ovo je donekle izmenjeno prilikom nadogradnji i renoviranja hotela koje su ubrzo nastupile. Prvi put je hotel renoviran 1932. godine kada je bar pretvoren u klasičnu kafanu, na opšte oduševljenje lokalnih gostiju. Iza zapisa iz tog vremena saznajemo da je restoran hotela nudio i izvrsnu hranu. Prvo proširenje smeštajnih kapaciteta usledilo je već 1936. godine, kada je dozidan još jedan sprat, te dodato krilo iz Balkanske ulice. Ovim je službeni deo hotela odvojen od dela za goste, a hotel je posle proširenja imao ukupno 50 soba.
Hotel Prag je tokom 70-ih godina XX veka ponovo renoviran i tom prilikom podignut je još jedan sprat i prošireno je krilo hotela u ulici Kraljice Natalije.
Hotel "Prag" danas
Hotel "Prag" se i danas nalazi na istom mestu, u samom centru Beograda, blizu svih najznačajnijih znamenitosti, spomenika, institucija, kafića, restorana i tržnih centara. Ima status poslovnog hotela sa 4 zvezdice i nudi smeštaj u savremeno opremljenim sobama. Njegov izgled i enterijer se umnogome razlikuje od prvobitnog. Ipak, ono što je ostalo isto je neverovatan pogled na Srem, Topčider i Avalu.
*Fotografije preuzete sa Skyscrapecity/ZvezdarkaVracarevic