Sve do kraja 19. veka današnji beogradski trg Slavija bio je poveća bara. Istina, tu nije bilo krokodila, ali je zato bilo pregršt pataka. Čitav kraj često se pretvarao u "ratnu zonu" po kojoj su kuršumi jurili barske ptice, a lovci psima izdavali komandu da aportiraju.

Od tada do danas, puno je vode proteklo Slavijom, a talas istorije se na ovom mestu prelivao se sve do današnjih dana, čineći da Slavija postane najpoznatiji toponim u Beogradu i mesto oko kog se sve vrti.

Trg Slavija - Beogradska slava

Beogradska Slavija, od samog svog nastanka, bila je po nečemu slavna. Svoj nastanak Slavija duguje strancima. Sve je počelo 1880. godine kada je Frensis Makenzi, Škot u službi Britanske ambasade, odlučio da kupi zemlju oko bare podno Vračara i od divljeg bisera Beograda, stvori naselje.

Premerio je Makenzi zemlju, pobio kočiće, usitnio je, napravio parcele i počeo da prodaje komad po komad.

Kako bi uverio ljude da je ovo sjajna lokacija za život, Makenzi prvo sebi podiže kuću. Nazvao ju je Sala mira i postavio na centralno mesto novog naselja. Inače, ovaj objekat će 1910. godine postati centar radničkog pokreta.

Dalje su stvari krenule svojim tokom. Ljudi su gradili svoje domove, a za njima, kako to već biva, odmah dođoše i kafane.

Legenda kaže da su bogatiji Beograđani tog doba bili ljubomorni na Makenzija i njegovu sjajnu poslovnu odluku od koje je dobro zaradio. Kako bi mu, eto, bar malo zagorčali život, prozvali su kraj Englezovac, "čačkajući" Makenzijev škotski ponos.

Ipak, sreća je bila na strani Škota. U periodu između 1882. i 1888. izgrađena je velika gostionica pod nazivom "Slavija". Ime je dobila po skulpturi "Slavije" koja je krasila nišu prvog sprata, a veruje se da je imenu kumovao arhitekta František Nekvasil koji je i projektovao ovaj objekat.

Nedugo zatim, čitav kraj beše prozvan imenom pod kojim ga i danas znamo – Slavija. Čak je i bioskop podignut na ovom mestu posle Drugog svetskog rata nosio ovaj naziv sve dok nije porušen 1991. godine.

Prokletstvo Mitićeve rupe

Novembra 1940. poznati veletrgovac Vlada Mitić odluči da na Slaviji podigne veliku robnu kuću. Planirano je da ovaj objekat dostigne 70 metara visine i postane najveći u Beogradu. Temelji behu iskopani ali, avaj, započe rat. Po završetku sukoba, komunističke vlasti oduzele su Mitiću zemlju, a pričalo se da je to učinjeno jer se, prema jednima, tu nalazio rudnik zlata, a prema drugima tajni partizanski prolazi.

Od 1946. do 1980. godine na ovom mestu čak 26 puta počinje izgradnja različitih zgrada. Svaki put bez uspeha, a onda, početkom osamdesetih, gradska vlast odlučuje da rupu zatrpa i podigla sunčani sat i park bez drveća. Sat je slabo ko gledao pod lenjim suncem, a novo vreme nalagalo je da 1992. bude demontiran. Naime, tada je u Mitićevoj rupi postavljen kamen temeljac za Dafiment banku, a tom prilikom Dafina Milanović ubacila je u rupu par hiljada maraka (ko zna čijih).

"Začudo" i ovaj projekat je propao, pa se Mitićeva rupa pretvorila u mini deponiju koja je ružila grad sve do renoviranja parka početkom ovog veka.

Zbog niza neuspelih projekata izgradnje na ovom mestu nastala je beogradska legenda o "prokletstvu Mitićeve rupe".

Kružni tok ubrzao ubijanje

Sve do 1942. godine i okupacije Beograda od strane nemačke vojske, Slavija je bila zamršena i nefunkcionalna raskrsnica nekoliko puteva. Ovakvo stanje stvari bilo je neodrživo za nacističku vojsku koja je, preko Slavije, terala kamione koji su prevozili logoraše na egzekuciju i transportovala svoje zalihe.

Saobraćaj na Slaviji trebalo je ubrzati. Nemci su brzo napravili planove. Na površini se počelo sa izgradnjom kružnog toka, dok je ispod zemlje napravljen kanalizacioni kolektor koji je otpadne i podzemne vode sproveo, Nemanjinom ulicom, sve do Save – i to radi i danas.

Tako je kružni tok na Slaviji postao poslednje što su videli mnoge žrtve na putu do gubilišta.

A onda Slavija postade mauzolej

U posleratno vreme, na krilima nove slobode, vlasti Slaviji menjaju ime u Trg Dimitrija Tucovića, u čast vođe socijalističkog pokreta u Srbiji. Dve godine kasnije, 1947. Tucoviću biva podignuta bista koju je izradio Stevan Bodnarov, a u podnožije, u samom centru Slavije, doneti su posmrtni ostaci Tucovića.

Tako je Slavija postala svojevrsni mauzolej Dimitrija Tucovića oko čijeg groba su jurili gradski saobraćaj i Beogradski fantom, prolazili demonstranti, stizali i odlazili turisti... a život tekao dalje.

  1. godine Slaviju osvajaju Amerikanci. Tačnije, tada je otvoren prvi Mekdonalds restoran u Srbiji i, zapravo, Istočnoj Evropi, koji radi i danas.

Slavija 2.0

Trg Dimitrija Tucovića ponovo postaje Slavija 2000. godine. Promena imena ipak nije uticala, a i kako bi, na činjenicu da je kružni tok na Slaviji i dalje predstavljao najveći saobraćajni izazov za svakog vozača.

Kako bi se stvari popravile, u narednim godinama odlučeno je da se sprovede rekonstrukcija Slavije. Bista Dimitrija Tucovića premeštena je na Novo groblje, a Slavija je umesto toga dobila prvu muzičku fontanu u Srbiji sa posebnom rasvetom koja je podignuta sa namerom da postane jedna od glavnih turističkih atrakcija Beograda.