Počev od sredine XIX veka, kada je slikar Stevan Todorović osnovao "Prvo srpsko društvo za gimnastiku i bodrenje", Beograd je bio centar srpskog i, kasnije, jugoslovenskog sokolstva. Ipak, prva nameski izgrađena Sokolana u Beogradu, sazidana je pred sam Drugi svetski rat, u momentu kada je Sokolski pokret bio na vrhuncu svoje aktivnosti i popularnosti u Kraljevini Jugoslaviji. 

Sokolski domovi kao sportsko-kulturne institucije

Sokolski pokret osnovali su 1862. godine u Pragu Miroslav Tirš i Emanuel Toner, sa ciljem jačanje nacionalne svesti češkog naroda koji je bio pod jakim uticajem nemačke kulture. Među Južnim Slovenima, ideja o buđenju i jačanju nacionalne svesti i panslavizma kroz fizičku aktivnost i patriotsko vaspitanje, širila se od severa ka jugu. Prvi Sokolski pokret osnovali su Slovenci 1863. godine pod nazivom Južni Soko, a već sledeće godine, osnovan je  Ljubljanski Soko. U Hrvatskoj je prvo društvo, pod nazivom Hrvatski sokolski savez osnovano 1905. godine u Zagrebu. 

Iako je u Beogradu pokret zvanično osnovan 1929. godine pod nazivom Soko Kraljevine Jugoslavije, preteča ovog udruženja, Prvo srpsko društvo za gimnastiku i bodrenje, osnovano je 1852. godine. Njegov naslednik bilo je Beogradsko društvo za gimnastiku i borenje, koje ubrzo po osnivanju dobija naziv Beogradsko gimnastičko društvo Soko. 

Tek posle ujedinjenja i stvaranja zajedničke države, te širenjem ideja jugoslovenstva, Sokolski pokret na našim prostorima dobija pravi zalet. To su i godine kada počinje masovna izgradnja sokolskih domova - sokolana, u Kraljevini Jugoslaviji. Prateći ideje patriotizma i čovekoljublja, ovi objekti nisu bili namenjeni samo izvođenju sportskih aktivnosti, već su služili i kako domovi kulture. U njima su održavane predstave, igranke, koncerti, predavanja, priredbe. 

Prvi beogradski sokolski dom "Beograd-Matica"

Beograd je kao glavni grad Kraljevine Jugoslavije dobio svoj prvi sokolski dom tek početkom četvrte decenije. Prvo sokolsko društvo u Beogradu, "Beograd-Matica" do tada je koristilo napuštene prostorije gimnastičke sale Savamalske osnovne škole u Bosanskoj ulici, današnjoj Gavrila Principa. 

Inicijativa za izgradnju namenske dvorane pokrenuta je još 1910. godine kada Savez srpskih sokolskih društava Dušan Silni od Opštine grada Beograda dobija na korišćenje plac od 8.200 kvadratnih metara u Deligradskoj ulici br. 27. Zbog nedostatka sredstava, izgradnja doma nije odmah započeta, već je prostor korišćen kao vežbalište na otvorenom. Pred sam Prve svetski rat, osnovan je odbor za izgradnju doma, ali je zbog rata dalja aktivnost Sokolskog društva privremeno obustavljena.

Nova inicijativa pokrenuta je 1921. godine, kada je na sednici Društva skupština beogradskih sokola istaknuta potreba za izgradnjom Sokolskog doma. Kao najveća prepreka, ponovo se isprečio nedostatak novčanih sredstava, te je do osnivanja novog odbora za izgradnju bilo potrebno da prođe još pet godina. Novoosnovani odbor 1926. godine izradu projekta sokolane poverava istaknutom članu Sokola arhitekti Momiru Korunoviću, koji projekat izrađuje besplatno. 

Ambiciozni projekat, zamišljen kao impozantno gnezdo sokola, pretrpeo je više izmena pre i tokom gradnje. Ove izmene su se odnosile, pre svega, na fasadu koja je bila zamišljena u karakterističnom srpsko-vizantijskom stilu koji je negovao Korunović. Ipak, detalj koji je zadržan, i po kome se i danas raspoznaje ova građevina, je bogato ukrašeni glavni ulaz koji je delo arhitekte Nikolaja Krasnova. 

Dom je građen u pet etapa, a prva je započeta 6. oktobra 1929. godine, polaganjem kamena temeljca. Ovo je bilo moguće zbog značajne finansijske pomoći u iznosu od 100.000 dinara, koje je obezbedio sam kralj Aleksandar I Karađorđević iz svojih privatnih sredstava. Druga etapa započeta je 1932. godine, kada projekat preuzimaju arhitekta Miodrag Matić i inženjer Petar Ristić, koji su dom i završili. U narednim godinama, izgradnja je povremeno prekidana, da bi konačno bio završen 15. decembra 1935. godine.

Svečano otvaranje novog sokolskog doma održano je 1. marta 1936. godine. Pred ulazom je bio postavljen odred sokolske konjice sa fanfarom, koji je pozdravljao uvažene goste. Posle svečanih govora i osvećenja, dom je otvoren pod nazivom Sokolski dom Viteškog kralja Aleksandra I Ujedinitelja, u znak secećanja na svog velikog dobrotvora. 

Najveći sokolski dom u Jugoslaviji

U tom trenutku, to je bio najveći sokolski dom u Kraljevini Jugoslaviji. Prostirao se na 1.650 kvadratnih metara i 3 sprata, uz podrum i suteren. U suterenu su bile ženske i muške svlačionice, kupatila, kuhinja, trpezarija i ostale pomoćne prostorije. Prizemlje je bilo predviđeno za veliku dvoranu sa pozornicom i još jednu manju vežbaonicu, dok se na ostalim spratovima nalazilo još sedam većih i manjih vežbaonica. 

Pored prostorija namenjenih sportu, sokolana je imala čitaonicu, biblioteku, kancelarije za administraciju, a u delu zgrade bile su smeštene prostorije Ministarstvu fizičkog vaspitanja. Bilo je planirano da se u potkrovlju nalazi Muzej sokolstva, ali ova zamisao nikada nije realizovana. 

Od sokolskog doma do Starog DIF-a

Dalji uspon sokolstva u Beogradu prekinuo je Drugi svetski rat. Iako je sokolstvo posle Drugog svetskog rata  zabranjeno kao organizacija, sokolski domovi na teritoriji Beograda su na određen način zadržali svoju primarnu funkciju sportskih objekata.

Sokolski  dom "Beograd-Matica" je postao Državni institut za fiskulturu (DIF), a danas je Gradski centar za fizičku kulturu. Već 1946. godine izvršene su prve izmene, kada je u suterenu sazidan bazen za potrebe DIF-a, a potom je zgrada i nadzidana. Umesto Muzeja sokolstva, na tavanu su smeštene labaratorije i naučni kabineti. Jedno vreme se u zgradi nalazio i Muzej fizičke kulture koji je osnovao Borivoje Bora Jovanović. 

Tokom godina, zgrada je doživela više rekonstrukcija. Među njima, svakako je jedna od najznačajnih ona iz 1968. godine kojom je ponovo otkrivena prekrečena velika freska "Kralja Petrova četiri vola". Ova freska nalazi se u velikoj sali doma i predstavlja prelazak kralja Petra I sa narodom preko Albanije. Posle Drugog svetskog rata, kada je dom dobio novu funkciju, freska je prekrečena, ali nije oštećena. Velika bista kralja Aleksandra koja se nalazila u holu, kao ni stari naziv doma, do danas nisu vraćeni.