Nalazimo se u Egiptu, dvesta kilometara nizvodno od Luksora. Preciznije, unutar zidina hrama boga plodnosti, Mina, u gradu Akhmimu. U uglu glavne dvorane sedi sitni sredovečni čikica, u svešteničkoj odori, pažljivo beleži nešto na svitku papirusa. Za svega nekoliko meseci, on će umreti.

Dva milenijuma kasnije nalazimo se u Beogradu, gde nas put navodi do Filozovskog fakulteta gde nabasavamo na (ne)poznato lice onog marljivog sveštenika za kog će se ispostaviti da se zove Nesmin. Njegova mumija se spletom čudnih okolnosti selila tokom vekova sve do Beograda, gde je pronašla svoj trajni dom.

Umesto magneta za frižider - mumija

Još je bio XIX vek kada se Pavle Riđički, gospodin iz Mokrina koga neki smatraju utemeljivačem egiptologije u Srbiji, vratio sa putovanja u Egipat sa vrednim suvenirom - dve hiljade godina starom mumijom. Njegova želja je bila da ga preda Narodnom muzeju, a time i "čitavom narodu", kako, razume se, niko do tada nije video ništa slično, niti je zbirka Muzeja imala u posedu ikakva blaga egipatskog nasleđa.

Sve do Prvog svetskog rata beogradska mumija je ponosno stajala veoma neprikladno skladištena u običnu staklenu vitrinu u tadašnjem zdanju Muzeja koja je prilikom bombardovanja pogođena, pomenuta vitrina je uništena, ali je Nesmin nekako uspeo da preživi, figurativno rečeno. Kada su prilike to dozvolile, Nesmin je u svom kovčegu preseljen u novu zgradu u Ulici kneza Miloša gde mu je ubrzo zapretila druga tura bombi, isporučena na početku Drugog svetskog rata. Sledeća selidba vodi ga do zgrade Uprave fondova, odakle je 1952. godine odveden u tamu muzejskog depoa, daleko od znatiželjnih očiju.

Dvadeset godina kasnije Nesmin odlazi u Crnu Goru, gde je trebalo da bude izložen u Galeriji umjetnosti nesvrstanih zemalja koja se u datom trenutku zvala Josip Broz Tito. Pogađate - staroegipatska estetika se slabo uklapala u socrealistički duh galerije, tako da je i ovog puta spuštena u depo gde je ležala sve do 1992. kada se vratila u Beograd i ostala da leži na Filozofskom fakultetu sve do danas.

Srce mumije

Tek naredne godine po dolasku na Filozofski fakultet pokrenuta su prva ispitivanja i naučna istraživanja porekla i života čoveka unutar kovčega. Godine (ne - vekovi) nestručnog prenošenja i konzerviranja kovčega i mumije doveli su, najpre, do toga da se ona raspadne na tri dela, da se pogubi sadržaj unutar kovčega i do generalnog propadanja koje nije moralo da se desi.

Glava, trup i udovi bili su odvojeni jedni od drugih, povijeni lanom pričvršćenim smolom, noki su bili pozlaćeni, sudeći po tragovima, ali su vremenom istruleli te se danas tek može nazreti tračak zlata u crnoj truleži. Mozak i pluća su uklonjeni pre mumificiranja, ali je srce ostalo da leži u Nesminovim grudima. Najvažnije otkriće stajalo je skriveno pod mumijinom rukom. Očuvan, gusto i čitko ispisan papirus za koji se veruje da je jedan od najobimnijih sačuvanih odlomaka iz Knjige mrtvih. Tu je i nakit od zlata i dragog kamenja i figurica i amajlija sa predstavama različitih egipatskih bogova.

Mumija je dugačka 165, a njen drveni kovčeg 182 centimetra. Dok unutrašnja strana nije oslikana, sa spoljašnje su ostali tragovi crne, bele, žute, zelene, crvene i plave boje, kao i pozlate i stakla plave boje. Pod okovratnikom lica pokojnika leži boginja Nut sa raširenim krilima i hijeroglifski natpis čije je dešifrovanje otpočeto tek 2003. godine. Ispostavilo se da je reč o još jednom citati iz knjige mrtvih: "Za povratak duše u telo".

Nakon godina zagrobnog života u prilično skromnim uslovima, što se ozbiljno reflektovalo na stanje "beogradske" mumije, 2012. godine su konačno izdvojena sredstva koja su joj obezbedila neophodnu, specijalnu vitrinu koja će donekle zaustaviti vreme za starog Nesmina.