Foto: Flickr / Dave Fancher
Dokumentarni Beograd - 5 festivala za ljubitelje dokumentaraca
Svakog proleća, zajedno sa prirodom, u Beogradu se bude i ljubitelji sedme umetnosti. Svečane i važne filmske manifestacije ređaju se jedna za drugom kao nagoveštaj lepog vremena koje predstoji. Međutim, jedna vrsta filmskih festivala je naročito popularna među žiteljima glavnog grada. U pitanju su festivali dokumentarnog filma, a glavni grad ih trenutno broji pet.
Dokfest (februar) - dokumentarni filmovi iz celog sveta
Novi dokumentaristički festival na čijem se repertoaru nalaze aktuelni filmovi iz bioskopskih sala širom sveta. Traje 4 dana i preko 20 dugometražnih filmskih ostvarenja raspoređeno je u 4 programske celine: “Prvi korak” prikazuje debitanske reditelje i studentske filmove, “Na ivici” slavi bizarne, provokativne i osetljive teme, “Vrhunci” predstavljaju dokumentarne filmove koji su zapaženi od strane svetskih programskih selektora, ali i priznate publike velikih festivala, dok “Biografije” predstavljaju filmske životopise.
Martovski festival (mart) - dokumentarni i kratkometražni film
Jedan od nastarijih domaćih i evropskih festivala svoje početke nalazi davne 1954. godine kao Festival jugoslovenskog filma u pulskoj Areni. Nakon nekoliko godina realizacije u Puli, festival svoj život nastavlja 1960. godine u Beogradu, sve do 2004. godine kada je preimenovan u Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma. Trinaest godina kasnije usvaja svoj koj kolokvijalni naziv Martovski festival i prelazi u organizaciju Doma omladine Beograda. Festival je od svojih početaka bio važan za promociju domaćeg dokumentarnog i kratkog igranog, animiranog i eksperimenatalnog filma. I danas prati savremene tokove u filmskoj umetnosti i tehnologiji, prikazuje filmove visokog umetničkog kvaliteta i podstiče dalji razvoj domaće filmske proizvodnje.
7 veličanstvenih (april) - evropski dugometražni dokumentarni film
Osnovan je 2005. godine kao prvi festival u Srbiji posvećen isključivo evropskom bioskopskom dokumentarnom filmu. Osnivači Zoran Popović i Svetlana Popović postavili su cilj da autore filmova na programu dovedu u Beograd i tako omoguće direktan kontakt domaće publike s najvećim imenima savremenog dokumentarnog filma.
“7 veličanstvenih” je festival u trajanju u 7 dana, i u svakoj festivalskoj večeri prikazuje se jedan od 7 dokumentarnih filmova koji su obeležili prethodnu kinematografsku godinu. Festival se 2018. godine preselio iz Sava Centra u Kombank dvoranu, ranije poznatu pod imenom Dom sindikata, u čijoj je sali nastao i FEST početkom sedamdeesetih godina prošlog veka.
Beldocs (maj) - domaći dokumentarni film
Fokus Beldocsa festivala je na domaćim filmovima i unapređivanju domaće dokumentaristike, iako je se u okviru njegovog programa nalazi i savremen svetski film. Prvo izdanje festivala realizovano je 2008. godine i od tada do danas širi svoje programske horizonte. Osim takmičarskog filmskog programa, razvija se i prateći program, poput Beldocs Marketa, platforme Beldocs in Progress, Beldocs Akademije, Beldocs eho, AVA Doc, #europeanfilmchallenge, Beldocs teen, Mini Doc, Videoteka, Master Classes, EDN Events i Beldocs čitaonice.
Kao kulturna manifestacija, Beldocs se trudi da svojim postojanjem doprinese normalnosti, humanosti i pomirenju među ljudima, tako da Beograd u tih sedam dana održavanja festivala postaje oaza kulture u kojoj se tolerišu različitosti, promoviše umetnost i uživa u dokumentarnim filmovima.
Slobodna zona (novembar) - angažovani dokumentarni, igrani i kratkometražni film
Ovaj angažovni festival osnovan je 2005. godine da bi se otvorio prostor za promociju, promišljanje i razumevanje aktuelnih društvenih pojava i problema u svetu, zemlji i regionu. Na prvom Festivalu prikazano je 20 dokumentarnih, igranih i kratkometražnih angažovanih filmova iz celog sveta nagrađenih na prestižnim svetskim festivalima. Danas se na repertoarnu nađe i do u proseku 30 do 40 celovečernjih igranih i dokumentarnih filmova, a 8 godina po osnivanju, osim u Beogradu, festival se realizuje i u Novom Sadu i Nišu.
Takom godina realizacije, izdvojilo se nekoliko programskih celina, poput Ženske linije, posvećene afirmaciji ženskih prava, Gost selektor koji koncipira gostujući selektor, 14+ posvećene srednjoškolcima, Noćni razgovori koji predstavljau večernje debate, Cross Media Zone za filmove sa najsavremenijim digitalnim tehnologijama, a tokom proleća u aprilu, maju i junu, festival kreće na Turneju Slobodne zone gde publici u manjim gradovima, mestima i selima prikazuje 5 do 7 najboljih filmova sa prethodnog festivalskog izdanja.
Naslovna fotografija: Dave Fancher