Beograd je grad koji se može pohvaliti mnogim stvarima - bogatom istorijom, kulturnom scenom, prelepim parkovima i, naravno, bulevarima koji se protežu kroz grad. Ove široke ulice su postale prepoznatljiv simbol grada i povezuju različite delove Beograda, ali često su i izvor nervoze, posebno u čuvenom „špicu“ kada se ih preplave reke automobila, koji kao da večno stoje u mestu.

A, da li ste se ikada zapitali koliko zapravo ima bulevara u Beogradu i gde se oni sve nalaze? Krenite sa nama u upoznavanje beogradskih bulevara („na kraju grada“, što bi rekao Dejan Cukić) koje smo za ovu priliku podelili u nekoliko grupa:

Tri i po srpska vladara i jedan američki predsednik

Sigurno najpoznatiji, najstariji i, neki bi rekli, jedini pravi beogradski bulevar je Bulevar kralja Aleksandra, koji se proteže od Trga Nikole Pašića do Smederevskog puta. On je ujedno i najduža ulica u Beogradu sa čak 7,5km dužine, a za šetnju od njenog početka do kraja trebaće vam skoro dva sata. Nastao je još u vreme Rimljana, kada je nosio ime Via Militaris i predstavljao vezu zapadnih rimskih provincija sa Konstantinopoljem. Za vreme Turaka i Kneževine Srbije, bio je poznat kao Carigradski drum, jedno vreme je bio poznat kao Fišeklijska, a današnji naziv prvi put bi je dobio 1895, po tadašnjem vladaru kralju Aleksandru Obrenoviću. Ime je zadržao i pod Karađorđevićima, ali ne u FNRJ, kada postaje Bulevar oslobođenja, pa Bulevar revolucije. Ovaj potonji naziv ostao je i danas u gradskom žargonu kao “jedini pravi naziv”, mada ga Beograđani često skrajuću na samo “Bulevar”. Ulica po drugi put postaje kraljevska, posle još jednih društvenih promena, 1997. Godine kada joj je i vraćen pređašnji naziv. U njemu se nalaze neke od najvažnijih kulturnih, verskih i obrazovnih institucija u Beogradu i Srbiji, kao što su Crkva Svetog Marka, pravni i tehnički fakulteti, Univerzitetska biblioteka, buduća metro stanica “Vukov spomenik”, nekad čuveni Depo, i drugi. Ipak, mnogima je Bulevar i dalje sinonim za jeftin i raznovrsni šoping, jer je od svog početka do kraja načičkan prodavnicama u kojima se može naći ponešto za svaki džep.

Nastavimo li šetnju kroz srpske vladarske dinastije, dolazimo i do Bulevara despota Stefana. Pored toga što je bio jedan od najvećih i najprosvećenijih srpskih vladara, despot Stefan Lazarević, sin čuvenog kneza Lazara, koji je Beograd prvi put proglasio srpskom prestonicom. Kao i Bulevar kralja Aleksandra, i on je nastao proširivanjem i uređenjem stare beogradske džade. Proteže se od Trga republike do Pančevačkog mosta u dužini od 2.8km. Tokom istorije prvi zvanični naziv bio je Knez Miletina, zatim je nosio naziv Kneza Pavla Karađorđevića, da bi posle Drugog svetskog rata do devedesetih godina nosi naziv – Ulica 29. novembra. Status bulevara i današnji naziv dobija 2004. godine. Počev od Trga, od znamenitosti u ovoj ulici ističe se ulaz u čuvenu Skadarliju, Botanička bašta, spomenik despot Stefanu Lazareviću, čuvena policijska stanica koja I danas nosi naziv 29. Novembra, nekadašnja industrijska zona na Vilinim vodama, ali Bogoslovija i Pančevački most. Takođe, ovaj bulevar godinama unazad nosi i neslavni epitet jedne od najzagađenijih ulica u Beogradu i to iz razloga što predstavlja najvažniju saobraćajnu vezu delova Beograda s leve strane Dunava, Karaburme i Višnjice, te Pančeva sa centrom grada.

Bulevar kneza Aleksandra Karađorđevića nalazi se na istorijskoj liniji između despota Stefana i kralja Aleksandra, a geografski između Ruda (Bulevara vojvode Putnika) i Kraljevskog kompleksa na Dedinju. Formiran između dva svetska rata, a proširen i preimenovan u Bulevar mira posle Drugog svetskog rata, uvek je bio elitna ulica koja je prolazila kroz elitni deo Beograda – Dedinje. Zato i ne čudi što su glavne odrednice ovog bulevara brojne ambasade i rezidencije imućnih Beograđana, a i sam se završava pred kapijom Dvora koji je sagradio knežev unuk i imenjak, kralj Aleksandar II Karađorđević. Inače, prvi Aleksandar ostao je upamćen kao prosvećen i relativno ne-autoritatvni vladar iz sredine 19. veka, pod kojim je Srbija funkcionisala kao parlamentarna monarhija. Takođe, bio je i srpski vladar sa najvećim brojem (bračne) dece – on i kneginja Persida imali su čak 10 naslednika i naslednica.

Bulevar Zorana Đinđića nalazi se na Novom Beogradu i predstavlja pravi kuriozitet. Naime, nazvan je po srpskom političaru i premijeru Zoranu Đinđiću koji je ubijen u atentatu 2003. godine. Ovo je i jedini bulevar posvećen političkoj ličnosti iz novije srpske istorije. Prostire se od Studentskog grada do ulice Milentija Popovića, u dužini od 3200 metara. Nastao je sredinom 20. veka kada je građen Novi Beograd i tada je nosio i prigodno ime – Bulevar AVNOJ-a.

Najmlađi beogradski bulevar je Bulevar Vudroa Vilsona. Nastao je izgradnjom glavne ulice u novom delu grada, zvanom Beograd na vodi. Ovaj kompleks zgrada nalazi se na mestu nekadašnje Glavne železničke stanice i Bare Venecije, na samoj desnoj obali Save. Spaja Karađorđevu ulicu i Bulevar vojvode Mišića, a ime je dobio po američkom predsedniku koji je tokom Prvog svetskog rata pružio veliku podršku srpskom narodu u odlučujućim momentima kada se vodila bitka za opstanak.

A kad smo već kod Amerike, šetnju kroz bulevare nastavljamo u sledećem nastavku osvrtom na dva bulevara posvećena srpskim naučnicima koji su radili i živeli u Americi, ali koji nikada nisu zaboravili svoje poreklo.