Zgrada komande vazduhoplovstva
Pogledajte na mapiZgrada komande vazduhoplovstva u Zemunu je zavedena kao spomenik kulture i smeštena na Avijatičarskom trgu broj 12. Sagrađena je 1935. godine po projektu arhitekte Dragiše Brašovana, gde je nekada stojala zgrada Vojne komande u Zemunu. Smatra se za jedno od najoriginalnijih dela ovog arhitekte, kao i značajno delo jugoslovenske moderne između dva svetska rata. Dugo vremena zgrada je zapreminski važila za najveću u Zemunu a i danas ostaje jedan od najdominantijih objekata u sklopu Starog jezgra. Građena je sa osnovom u obliku četvorougla, sa unutrašnjim dvorištem i predbaštom.
Foto: Milena Arsenić
Postavljena je kao samostalna blok-zgrada, koncipirana i kao deo zgrade Zemunske vojne komande u Glavnoj ulici broj 5, sa kojom čini urbanističku celinu. Ima prizemlje i četiri sprata iznad kojih se uzdiže proporcionalno usklađena kula sa sedam spratova, čiji je volumen razuđen i akcentovan središnjom dominantom. Simetrični volumen glavne fasade naglašen je bočnim rizalitima prizemlja i prva dva sprata. Bočnu fasadu karakteriše ujednačen ritam građevinskih otvora i diskretno i odmereno postavljena voluminozna figura Ikara koji je svojom mitološkom simbolikom vezan za značenje i namenu objekta. Objekat odlikuje originalnost, likovna izražajnost, unutrašnja dinamika i sklonost ka detalju. Zgrada Komande vazduhoplovstva u Zemunu poseduje izrazite arhitektonske i kulturno-istorijske vrednosti.
Za vreme NATO bombardovanja 1999. godine zgrada je pretrpela značajna oštećenja uključujući i potpuni kolaps desnog i levog krila, kao i oštećenu kulu koja se nalazi u centralnom delu zgrade. Iako je izvršeno saniranje štete, zgrada ni do danas nije potpuno obnovljena. Osobito je kula ostala potpuno nedirnuta posle bombardovanja.